Muğla’nın Milas ilçesinde Argosluların kurduğu tıpkı liman kenti olan İasos Antika Kenti, yarımada üzerindeki ihtişamıyla bent odağı oluyor. Şehir, iri surlar, su kemerleri, agora, temsil, çukur taşları, Roma dönemine ait oda mezarları ve balıkçı pazarıyla adeta açıkça gelgel müzesini andırıyor. İasos’ta yapılan arkeolojik kazılar sonucu, kentteki arz eski iskân, milattan önce 3 bin yıllarının sonuna tarihlendi. Burada, İasos Kazı Başkanlığı Destek Protokolü kapsamında İHA1 sınıfı insansız hava ara bulucu ile hususi izinle elektrik yapıldı. Antika kentten havalanan insansız gelgel uzlaştırıcı, 105 hektarlık alanı 36 dakikada çekerek binlerce fotoğrafı dijital ortama aktardı. Hafriyat Başkan Yardımcısı İsmail Ernur Öztekin, 6 bin almanak geçmişe erbap ve antika dönemde Karya Bölgesi’nin Avrupa’ya açılan kapısı niteliğindeki İasos Antika Kenti’nde Neolitik, Arkaik, Helenistik, Roma, Bizans, Zihayat Bizans, Mutedil Asır, Menteşe, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden izleri görmenin gibi olduğunu söyledi. İasos Antik Kenti’nin antik dönemde Karya Bölgesi kendisine adlandırılan Mylasa Antik Kenti’nin kısaca 26 kilometre kuzeybatısında düz alan ve 6 bin yıllık geçmişe erbap benzeri şehir olduğunu belirten Öztekin, “Burası 19. yüzyılda gezginlerin yapmış olduğu tespitler sonucu keşfedilmiş. 1960’lı yıllarda İtalya’dan kazı ekibince burada sistematik kazılarla arkeoloji çalışmaları başladı. Şu dakika çalışmalar Selçuk Üniversitesinden Prof. Dr. Gök Ağı Otu başkanlığında yürütülüyor” ifadelerini kullandı. Öztekin, kazıların yanı sıra dokümantasyon çalışmalarının da heybetli olduğunu vurgulayarak, bu kapsamda insansız çekicilik uzlaştırıcı ile antika kentin dijital ortama aktarıldığını kaydetti. Geleneksel arkeolojik tekniklerle say yürüttüklerini anlatan Öztekin, şöyle konuştu: “İasos Antika Kenti üzere özel tıpkı dönem yaşandı. 105 hektarlık kayran havadan çekilerek nahiye ilmî yerine sayısallaştırılıyor. Coğrafi Bilgelik Sistemi diye isimlendirilen hep ile bu veriler bilgisayar içinde işlenecek. Elde ettiğimiz sayısal altyapı yardımıyla İasos Antika Kenti’nin topografyasını, mimarlık eserlerimizi bölgenin fiziki oluşumlarını anahtar altına alarak ilerideki çalışmalarımızda kullanabileceğiz” Öztekin, açıktan görsel tarama ile alelhusus turizm üzere altyapı hazırlandığını rapor ederek, projelendirilecek ziyaretçi istikbal merkezleriyle, gidiş rotalarıyla ve anıtlarda yapılacak restorasyon projeleriyle İasos Antika Kenti’nin tanıtımına, toprak ekonomisine ulama sağlamayı hedeflediklerini söyledi. Alarga görüntüleme çalışmasını gönüllük esasıyla, arkeolojiye destek için gerçekleştirdiklerini dile getiren yer ölçümü ve fotogrametri mühendisi Toygar Kınacı ise antika şehir ve çevresiyle ilgili alanın dijital fotogrametrik harita üretimini yaptıklarını kaydetti. İnsansız albeni aracını ilk kez böyle tıpkısı projede kullandıklarını nâkil Kınacı, “Bu harita üretimi bambaşka kazı bilimi projelerinde uygulanmadı. Bu teknoloji normalde madencilikte, site planlamalarında harita üretimlerinde kullanılıyor” diye konuştu. Kınacı, elde edilen verilen arkeolojiye katkı sağlayacağını tabir etti.