Çin’in bileşimli güneşi 160 milyon santigrat dereceye ulaştı

Tarih’in derinliklerindeki nükleer birleşme sürecine analog ayrımsız tepki tesis etmek ve sonsuz enerji kaynağı sağlamak amacıyla 2006 yılından bu yana bireşimli tarih projesi üstünde müteharrik Çin, geçtiğimiz yıl reaktörü enerjik etmişti. Çinli bili insanları, medyada sıklıkla “bireşimli Sıra” diye niteleyerek nitelenen adlı çekirdeksel reaktörün, gerçekleştirilen son deneyde rekor kırdığını duyurdu. Şinhua Bilim Ajansı’nın aktardığına göre, reaktörün plazma sıcaklığı 120 milyon santigrat dereceye ulaştı ve sıcaklık 101 saniye korunmayı başardı. Antrparantez bilim insanları, deneyim sırasında reaktörün 160 milyon santigrat derecelik plazma sıcaklığında üstelik 20 saniye kaldığını duyurdu. EAST veya HL-2M Tokamak diye bile anılan deneylerin nihai hedefi, Devir’teki çekirdeksel iltisak sürecini taklit ederek çakılı ve temiz erke bulmak. Reaktörde döteryum diye niteleyerek de bildik ve denizlerde mübarek miktarda kâin döteryum maddesi kullanılıyor. Tıpkı litre bahir suyundaki döteryumun, birleşme eliyle 300 litre benzine balya enerji üretebileceği hesap ediliyor. Bu meram doğrultusunda reaktör, sıcaklığı 15 milyon aşama olan Ruz’i çoktan geride bıraktı. Ancak sıcaklığını ve nükleer bileşke sürecini 4,6 milyar yıl sürdüren Sıra’e nazaran, reaktör erdemli sıcaklıklarda sadece biraz on saniye kalabiliyor. Reaksiyonun çakılı benzeri şekilde bitmeme etmesi ve böylece reaktörün erke üretecek kuzuluk getirilebilmesi gerekiyor. Bu nedenle saniyelerle ölçülen deney süreleri nazik ehemmiyet taşıyor. Olgun insanlarının gündeş hedefi ise,  plazmayı kısaca 17 dakika süresince kestirmece 100 milyon derecelik sıcaklıkta burulmak.
Çin’in sentetik güneşi sebebiyle çekirdeksel birleşme aracılığıyla üretilen gücü kullanarak, az daha bıkılmayan temiz enerjiden yararlanılabilecek. Şu anda Dünya’nın enerji sorunu ayn önüne alındığında, bu boyut projenin önemini henüz üstelik artırıyor. Güneybatı Fizik Enstitüsü başkanı ve projede görev işleyen araştırman Duan Xuru, yeni cihazın 200 milyon santigrat derecenin konusunda çıkacağını ve bunun hamur Güneş’in iyonlarından 13 tekmil daha sıcak olduğunu söylüyor. Bire Bir geçmiş acun rekoru ise, güzeşte yıl 100 milyon derecelik plazma sıcaklığını 20 saniye korumayı başaran KSTAR reaktörü aracılığıyla kırılmıştı. Bu reaktör, şu anda Cenup Kore’da bulunuyor. Nükleer iltisak; iki belli belirsiz elementin nükleer reaksiyonlar sonucu birleşerek daha pahal ayrımsız element oluşturmasıdır. Atom Çekirdeği tepkimesi olarak de aşina bu tepkimenin sonucunda çok şişman miktarda erke açığa yarar. Bilim insanları, Ruz’te gerçekleşen bu çekirdeksel iltisak ortamının aynısını Dünya’dahi bile kurarak sınırsız elde etmenin peşinde.