TZOB: Gücük Ay ayında müstahsil ile market arasındaki eşit farkı 4 merhametsizce geçti

Türkiye Ekincilik Odaları Birliği (TZOB) Umumi Başkanı Şemsi Bayraktar, gücük ay ayında müstahsil ve market arasındaki değer farklarını ve tarım sektöründe yaşanan son gelişmeleri değerlendirdi. Gücük Ay ayında müstahsil ile market arasındaki karşılık farkının en aşkın yüzde 306,29 ile kabakta olduğunu tamlayan Bayraktar, değer değişimlerini şöyle değerlendirdi: “Kabaktaki eşit artışını elma yüzde 287,89, maydanoz yüzde 263,50, arık soğan yüzde 242,16, domates yüzdelik 233,02, limon yüzdelik 223,85, ıspanak yüzdelik 217,42, portakal yüzdelik 213,98, kuru fasulye yüzde 211,95, sivribiber yüzde 205,31, budala yüzdelik 205,09 ve yeşil mercimek yüzde 203,52 ile takip etti. Küçük Ay ayında kabakta üretici market değer farkı yüzdelik 300 ’ad üzerindeyken, 11 üründe denk farkı yüzdelik 200 ’ad üstünde gerçekleşti. Kabak 4,1 itmam, elma 3,9 intaç, maydanoz 3,6 ikmal, sıska soğan 3,4 hatim, domates 3,3 hatim, sulu zırtlak ve ıspanak 3,2 bitirme, portakal, zayıf fasulye, taşkın biber ve hıyar 3,1 itmam, yeşil yasmık ve nohut 3 kat fazlaya tüketiciye satıldı. Üreticide 4 lira 38 kuruş olan vukufsuz 17 lira 78 kuruşa, 2 teklik olan elma 7 liralık 76 kuruşa, 1 liralık 29 kuruş olan maydanoz 4 teklik 68 kuruşa, 68 kuruş olan zayıf soğan 2 liralık 33 kuruşa, 4 teklik 44 kuruş olan domates 14 teklik 78 kuruşa, 2 lira 25 kuruş olan sulu zırtlak 7 liralık 29 kuruşa tüketiciye satıldı.Maydanozdaki karşılık düşüşünü yüzdelik 11,74 ile elma, yüzdelik 9,72 ile yeşil mercimek, yüzdelik 8,15 ile nohut, yüzde 7,64 ile parafin peynir izledi. Şubat ayında üreticide 34 ürününün 15 ’inde karşılık artışı olurken, 9 ’unda değer düşüşü görüldü. 10 üründe ise karşılık değişimi olmadı. Müstahsil fiyatlarında havuç, elma, ark fasulye, nohut, al yasmık, yeşil mercimek, pirinç, zayıf üzüm, sıska ballıdarı, zeytinyağında denk değişimi olmadı. Gücük Ay ayında üreticide fiyatı sunma çok düşen ürün yüzde 54,51 ile maydanozda görüldü. Maydanozdaki karşılık düşüşünü yüzde 34,90 ile patlıcan, yüzdelik 24,70 ile aymaz, yüzdelik 20,59 ile sivribiber, yüzde 19,71 ile hıyar, yüzde 10,53 ile mandalina, yüzde 6,58 domates izledi. Üreticide yer çok kıymet artışı yüzde 75,48 ile maruldu görüldü. Maruldaki karşılık artışını yüzde 58,63 ile yeşil soğan, yüzdelik 56,13 ile portakal, yüzdelik 41 ile karnabahar, yüzde 23,39 ile beyaz lahana, yüzde 12,50 ile sulu zırtlak takip etti. Yaptığımız tespitlere göre, küçük ay ayında fiyatı sunma aşkın küsurat yapıt, marketlerde karnabit, üreticilerde marul olurken, marketlerde ve üreticide fiyatı arz çok düşen iz maydanoz oldu. Şubat ayında, üretici fiyatlarında marul, yeşil soğan, portakal, karnabahar, beyaz zehir lahana, limon fiyat artışında evvel sıraları aldılar.”
Bayraktar, şubat ayında yaşanan karşılık değişimlerinin sebeplerini ise şöyle değerlendirdi: “Üreticide eşit artışının bildirme fazla görüldüğü marul, örtü şeş üretimden sağlanmakta olup, fiyatta hele sonuç bire bir ayda görülen fide fiyatlarındaki yüzdelik 70 ’e varan artışlarının beraberinde arzın düşük oluşu faal olmuştur.Talep artışının yanında işaret arzındaki tenakus fiyatların artmasına bozukluk olmuştur. Şita sebzelerinden; karnabit, parafin lahana, pırasada hasadın sonuna gelinmesiyle kitap arzı azalmıştır. Bu buut fiyatları yukarı taraflı etkilemektedir. Kuru soğanda piyasalar biraz hareketlenmiş olmasına rağmen fiyatlarda çokça bir iki benzeri artış görülmüştür. Ark soğanda bu zaman rekolte yüksektir. Sandıklı bölgesinde ise ark soğanda müşteri bulunmadığından soğan tarlada kalmıştır. Fiyatı düşen ürünlere baktığımızda, en çok düşüş maydanozda görülmüştür. Maydanoz, patlıcan, aşırı biber, aymaz, budala ve domateste karı ayındaki ters gelgel koşulları zımnında fiyatlar fazla artmıştır. Fiyatlardaki baş döndürücü yükseliş talepte düşüşe bozukluk olmuştur. Küçük Ay ayında tanıdık talepteki azalmayla alay malay ürünlerin fiyatları birlikte düşmüştür. amma velakin şubat ayı böylelikle başlayan Rusya-Ukrayna savaşı ne efsus kim tamam dünyayı etkiledi. Rusya-Ukrayna savaşı ülkemizde de hele gözyaşı meyve göveri fiyatlarını aşağıya çekti. Bu ülkelere yaş meyve göveri ihracatı yapılamaması nedeniyle ürünler iç piyasaya yönlenmiş ve artan genişlik miktarıyla gelişigüzel müstahsil fiyatları düşmüştür.  Mandalinada ise hasadın sonuna gelinmesi fiyatları benzeri hacim etkilemiştir.” Matbua fiyatlarının şubat ayında çeşitlerine bakarak aynı esbak taban bakarak ortalama yüzde 11 ile 27 arasında gerilediğini tamlayan Bayraktar, konuya ilgilendiren değerlendirmesini şöyle sürdürdü: “Geçen yılın Şubat ayına bakarak serencam ayrımsız yılda, amonyum sülfat gübresi yüzdelik 274, kaurit tutkalı gübresi yüzde 203, DAP gübresi yüzdelik 186, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzdelik 165, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 146 oranında arttı.  İlkbaharda hele buğday ve arpada kayırıcı matbua olarak beğenilen ve kasım ayında tavan fail kaurit tutkalı fiyatı, dünya üre fiyatlarında ve dolarda görülen bölümsel düşüş ile ocak ayında gerilemeye başladı. Bu depresyon şubat ayında dahi devam etti.Motorin temin edemeyen çiftçi tarımsal faaliyetlerini sürdüremeyecek tarımsal üretim düşecektir. Üreticilerimize sunulan süt desteği dahi bu artma karşısında mahdut kaldı. Süt destekleri yapılan bu çoğalma oranı büyüklüğünde benzeri oranda artışla kesinkes düzeltilmiş edilerek çiftçilerimize biran geçmiş verilmelidir. Ayrıca 2021 mazot destekleri geciktirilmeden tıpkı zaman geçmiş ödenmelidir.”.