Türkiye’birlikte doğalgaz ticaretinin vadeli kontratlarla yapılmasını sağlayacak Vadeli Doğal Gaz Piyasası 1 Ekim’üstelik işleme açılacak. Vadeli Gaz Piyasası’nda (VGP) katılımcılar, maliyet ve satışlarını ilkin netleştirerek denk belirsizliği kaynaklı riskleri azaltabilecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Icra Vekili Yardımcısı ve EPİAŞ Umumi Heyet Başkanı Abdullah Tancan, dünyadaki mütekâmil doğalgaz tecim merkezlerine (hub) bakıldığında ticaretin majör bire bir kısmının vadeli kontratlarla yapıldığını, faziletkâr muamelat hacimlerinin ve likiditenin vadeli kontratlarda oluştuğunu belirtti. Bu açıdan VGP’nin Türkiye piyasası üzere çokça balaban ayrımsız hamle olduğunu belirten Tancan, şu bilgileri paylaştı: “VGP ile mevcut doğalgaz piyasamızda yayın çeşitliliği ve alternatif ticaret kanalı imkanı sağlanmış olacak. Vadeli kontratlar iş görmeye başladığında hele arzu tarafındaki çevre katılımcılarımız portföylerini etraflı dönemli ve daha elastik ayrımsız şekilde yönetebilecek. Katılımcılar; takip eden aylar, çeyrekler ve yıllar üzere maliyetlerini, satışlarını ilkin netleştirebilme, kıymet belirsizliğinden kaynaklanan risklerden sığınma imkanı ve fırsatı elde edecek.” Tancan, vadeli piyasanın işlem hacmi ve likiditenin beraberinde sürdürülebilirlik ve öngörülebilirliğin artmasına da katkı sağlayacağını tabir ederek, “Likit ve derinlikli tıpkısı etraf yapısına ulaştığımızda piyasamızda oluşacak kompetitif başvuru fiyatların sanayicilerimize ve tüketicilerimize çok olumlu, faydalı ve verimli yansımaları olacak.Türkiye’nin yüksek doğalgaz tüketiminin az daha tamamını detaylı vadeli anlaşmalarla boru gazı yahut sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) namına gerçekleştirme ettiğini anımsatan Tancan, sunu güvenliği açısından üs çeşitliliğine ehemmiyet verdiklerini ve sınırlı süresince doğalgaz ambarlama kapasitesini bile artırmaya çalıştıklarını aktardı. Tancan, Türkiye’nin ambarlama kapasitesinin 2023’te hep yıllık tüketiminin yüzde 20’sini karşılayacak şekilde 10 milyar metreküpe çıkacağını belirtti. Türkiye’nin Karadeniz’deki doğal gaz keşfinin da sisteme dahil edilmesinin yer güvenliğine büyük ayrımsız ulama sağlayacağını kaydeden Tancan, şöyle bitmeme etti: “Bakanlığımız hedefleri çerçevesinde Karadeniz gazının 2023 yılında piyasaya yeryüzü edilmesi planlanıyor. Alelhusus yerel gazımızın sisteme dahil edilmesiyle kesin ithalatçı büyüklük konumundan çıkıp dış satımcı mevki statüsüne önceki olacağız. Özge taraftan Karadeniz gazının keşfinin ve çıkarılmasının etraflı dönemli kontratların sona erdiği ayrımsız zamana balya gelmesi dahi piyasamızın gelişimine yardım sunacak. Bu kapsamda piyasamızın ihtiyacı olan altyapı yatırımları, mevzuat, yazılım, cümle geliştirme kabil çalışmalarını, sürecin tarafı olan çekicilik ve kuruluşlarımızın desteğiyle hızlıca tamamlamamız gerekiyor.Karadeniz gazının çıkarılması ve sisteme karışma edilmesi ülkemizin makroekonomik dengelerini bile etkileyecek. Bu kapsamda enerjide dışa tabi olmamız cihetiyle oluşan cari açığımızın azalmasına güç katkıları olacak. Türkiye doğalgaz piyasası, eş olduğu bu tenevvü ve zat gazımızın de VGP ’bile alış eş işlemlerine dahil olmasıyla oluşacak faziletli muamele hacmi neticesinde dinç aynı müracaat bedel oluşmasına imkan tanıyabilecek. Bu açıdan baktığımızda VGP ’nin ülkemiz için tıpkısı dönüm noktası olduğunu söyleyebiliriz. VGP ülkemizi ticaret merkezi, farklı adıyla hub olma hedefine aynı kadem daha yaklaştıracak.” VGP’deki fiyat kurgusuna ilgilendiren detayları dahi paylaşan Tancan, VGP’nin mevzuat taslak çalışmaları aşamasında Erke Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Boru Hatları ile Petrol Nakil NAN, piyasa katılımcıları ve büro temsilcisi STK’lerle geniş katılımlı toplantılar yaptıklarını ve nazari benzeri formülle temel karşılık belirlemenin VGP üzere yeryüzü makul yöntem olacağına ilişkin görüşün tam paydaşlar tarafından akseptans edildiğini anlattı. Tancan, tekrar bilcümle paydaşların katkısıyla etraf tabanlı benzeri formülasyonla baz eşit hesabı oluşturulduğunu belirterek, VGP’deki değer kurgusunu şu şekilde açıkladı: “Bu formüle bakarak VGP üzere baz fiyat hesabında STP, TTF, Henry Hub ve Brent petrol fiyatları belli katsayılarla ağırlıklandırıldı.Bu kurgunun hangi gibi bire bir faydası olacak diyerek baktığımızda, meydan tabanlı bedel tespiti daha gerçekçi tıpkı denk tahmini ortaya çıkaracak. Sonunda piyasamızın öngörülebilirliğine ulama sağlayacak ve yatırımcılar için ileriye müteveccih yerine gerçeğe yakın fiyat sinyalleri oluşturacak. Kontratlarımız hesaplanan bu temel fiyatla el işi açılacak ve anne fiyat teslimat dönemine kadar katılımcılarımızın piyasamızda sunacakları tekâlif ve gerçekleşen eşleşmelerle GGF namına rapor ettiğimiz semptom fiyatlarıyla oluşacak. Piyasamız tamamen diyapozitif namına çalışacak. Kontratlar piyasada daima tecim mantığıyla muamele görecek. Finansal dönemde kontratlar daima el işi açıkça olacak ve ahali değiştirebilecek. Sonunda piyasada derinlik, akışkanlık ve arbitraj imkanları piyasa katılımcıları amacıyla kalık olacak.”.