Türk veri insanları, Antarktika’daki evi Horseshoe Adası’nda

Türk selen ekibi, Antarktika kıtasına vardıktan sonradan Bulgaristan istasyonunun bulunduğu Livingston Adası’nın ardından Bransfield Boğazı’nı aşarak evvel Gerlanche Boğazı, sonradan Lemarie Kanalı ve Penola Boğazı’nı geçerek güneye akıllıca ilerledi. Penola Boğazı ve Grandidier Kanalı’nda kâin şişman ve yırtık buz dağları, geminin saha benzeri antrparantez ilerlemesini zorlaştırdı. Buz kütleleri ve buz dağlarının arasında gidiş işleyen Betanzos gemisi, buz kütlelerinin dokunaklı olduğu alanlarda hızını düşürerek sefine üzerinde mevcut ve buzları gözleyen hususi ekibiyle bu noktalardan sorunsuz yerine geçti. Selen heyetinin bulunduğu gemiye durum sırasında zaman zaman hörgüç balinalar, penguenler ve foklar zevcelik etti. Türk bilim insanları, Antarktika’daki evi Horseshoe Adası’nda – Antarktika için mahdut hava durumu ve sıcaklığın akim derecenin altında bulunması, nöbet katılımcıları amacıyla arada sırada cebbar oldu. 100 km/s’i aşan rüzgar hızıyla seyre bitmeme fail sefine, 10 Şubat’ta Harita Genel Müdürlüğünün işletmekte olduğu GNSS istasyonunun bulunduğu Dismal Adası’na vararak çalışmalarına başladı. Horseshoe Adası’na 73 kilometre mesafede bulunan Dismal Adası’na 2020 yılında Türkiye’nin sınırları dışındaki evvel çakılı Toptan Konumlama Peyk Sistemleri (GNSS) kurulmuştu.Ulusal Antarktika Bilim Seferi kapsamında Dismal Adası’nda olduklarını belirterek, “Jeodezi bilimi, kavuşum şekli konumu ve sıklet alanı ile ilgilenmektedir. GNSS Küresel Konumlama Uydu Sistemleri, bulunduğumuz konumu belirlemenin birlikte navigasyon probleminin çözülmesi, deniz seviyesindeki değişimlerin tespit edilebilmesi, benzeri zamanda tektonik hareketliliğin birlikte tespit edilebilmesi, izlenebilmesi amacıyla kullanılabilmektedir.” ifadelerini kullandı. Akpınar, Türkiye marifetiyle gerçekleştirilen 3. Millî Antarktika Fen Seferi’nde, 2019 yılındaki seferde Antarktika kıtasında hem Dismal Adası hem dahi Horseshoe Adası’nda jeodinamik noktaların tesis edildiğini, bu noktalarda 4 ila 12 saatlik GNSS gözlemleri gerçekleştirildiğini aktararak, şunları kaydetti: “4. seferde, 2020 yılında ise şu dakika üstünde bulunduğumuz Dismal Adası’nda sabit GNSS istasyonumuz yapı edilmiştir. Türkiye’nin bu bölgede, Antarktika kıtasında 3 pasaj sabit GNSS istasyonu mevcut.Şu zaman tığ Antarktika kıtasındayız fakat anne karanın üzerinde değiliz. Dolayısıyla bizim yapmış olduğumuz ölçümler hoppadak anne karayı değil, ayrımsız zamanda ana karanın etrafındaki okyanuslarla ilgilendiren tektonik değişimleri de belirleme edebilmemiz açısından önem sunu etmektedir.
Antarktika levhası, sonsuz hareket halinde olan ve çarpışmalardan yağlık ortaya sâdır depremler zımnında daim değişim gösteren tektonik tıpkı plaka. Çabucak Antarktika ana karasını değil, tıpkısı zamanda çevresindeki okyanusların aynı kısmını üstelik içermektedir. Nedeniyle bizim istasyonumuzun üstünde bulunduğumuz Dismal Adası’nda bulunması, Antarktika plakasının hareketinin tespiti amacıyla ehemmiyet yeryüzü ediyor. Bire Bir zamanda Antarktika kayran bilimleri literatürüne de ulama sağlamamızı sağlayacak. Hem bizim çakılı GNSS istasyonumuzun yapmış olduğu gözlemler hem da bizim bu bölgede zaman, bundan sonraki dönemde yapacağımız jeodinamik noktalardaki ölçümler ilmî anlamda şanlı diye nitelendirebiliriz.”
Çakılı GNSS istasyonları aracılığıyla lehçe çabukluk alanının belirlenebildiğini, bunun milim seviyesinde çokça hassas şekilde olabildiğini tamlayan Akpınar, bu bölgede bile ince devamlı müşahede yapan sabit GNSS istasyonları bulunduğunu bildirdi.Tıpkı zamanda tığ bu bölgeye ilmî seferler düzenlediğimizde dahi jeodinamik noktalarda GNSS gözlemleri gerçekleştiriyoruz. Bu ölçümlerin tamamını kullanarak bu toprak için rüçhan yerine hız alanı, sonrasında ise tektonik hareketliliğin gözlemlenmesi olanaklı olacak.” dedi. Dismal Adası’nda mevcut GNSS istasyonunda bakım, onarım ve bilgi kaydedilmesinin peşi sıra seferine bitmeme fail Türk bilgi heyeti, eğreti Türk Olgun Kampı’nın bulunduğu Horseshoe Adası’na ulaştı. 21 dönüş süren yolculuk sonrası 20 yabanlık sefer ekibi ve 2 tondan çok geri hizmet materyal, 11 Şubat’ta Türk Geçici Selen Kampı’nın bulunduğu Horseshoe Adası’na varırken, vadi çalışmaları bile başladı. Marifet insanlarının üsse ulaşmasının ardından İstiklal Marşı okunarak Türk bayrağı göndere çekildi. Malumat heyeti, daha bilahare Bilimden Mesul Yol Şef yardımcısı Hasan Melik Yavaşoğlu liderliğinde bölgeyi tanışıklık turu gerçekleştirdi. Hasan Kağan Yavaşoğlu, 21 günce uzun aynı yolcuğun arkası sıra Horseshoe Adası’na vardıklarını belirterek, şunları kaydetti: “Bu yıl 6. Ulusal Antarktika Vukuf Seferi’ni yürütme ediyoruz. Nöbet, Kovid-19 süreci içerisinde geçmek durumundaydı. Bu durumdan etraf Şili’nin Puerto Williams kentinde 7 günlük ayrımsız karantinamız oldu. Henüz bilahare King George Adası’ndan gemiye tefehhüm ve sonrasında da evvel Dismal Adası, sonraları birlikte Horseshoe Adası’na erişmiş bulunuyoruz. Ekibimiz, şu anda arazide istikşaf çalışmalarını tamamlıyor. Bugünden itibaren bilimsel çalışmalarımıza başlayacağız. Bu sene seferimizin icrası içerisinde 14 sunum bilimsel proje yapılacak. Ağırlıklı adına hareketli bilimleri, fiziksel ulum ve düzlük bilimleri konularında icraat yapacak hocalarımızla beraberiz. Horseshoe Adası’nda albeni şu an az çok ergonomik. Herkesin gitmek amacıyla motivasyonu tüm ve amade şekilde bunuyoruz.”
King George Adası’ndan debi ettikten sonra Betanzos gemisinde başlayan deniz yolculuğunun önce durağı, yaklaşık 80 bahir mili (150 kilometre) mesafede mevcut Bulgaristan’a ilgilendiren St. Bulgaristan Antarktika Enstitüsü ile TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü beyninde sürdürülen teşrikimesai kapsamında, St. Kliment Ohridski istasyon lideri yerine görev fail Oleg Vassiliev, adalarından bire bir bot ile Türk fen insanlarının bulunduğu gemiye gelerek 6. Ulusal Antarktika Bili Seferi ekibine katıldı. .