Türk astronomlar iki kullanılmamış gezegen keşfetti

Güneş sistemimizdeki bilcümle gezegenler Tarih’in etrafında döner sermaye. Sair yıldızların etrafında dönen gezegenlere birlikte mavera gezegenler deniyor. Öte gezegenler, yörüngesinde döndüğü yıldızların parlak olması zımnında teleskoplar marifetiyle oldukça edisyon belirleme edilebiliyor. Ankara Üniversitesi Gök Bilimi ve Uzay Bilimleri Bölümü araştırmacıları, Dünya’dan 1336 kandil yılı uzaklıktaki Kepler-451 koşa felek sisteminde iki planet keşfetti. Ankara Üniversitesi Marifet Fakültesi Astronomi ve Feza Bilimleri Kürsü Başkanı ve Akademisyen Prof. Dr. Sahih Osman Selam, benzeri bölümden asistan Ekrem Hedef Kara, Doç. Dr. Bağımsız Milletvekili Baştürk ve Prof. Dr. Doğru Osman Selam ile İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Gök Bilimleri Bölümünden Hekim Öğretim Üyesi Sinan Aliş vasıtasıyla gerçekleştirilen ve hatırlı tıpkı arsıulusal dergide yayınlanan sezinleme, Türkiye kaynaklı ikinci gezegen keşfi kendisine olgun tarihine geçti. Prof.Harbi Osman Esenleme, iki yeni planet keşfine ilişik türlü açıklamalarda bulundu. Sezinleme üzere Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi’nde mevcut 80 santim çaplı Prof. Dr. Berahitdin Albayrak teleskobu ve İstanbul Üniversitesi Observatuvar’nin Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ulupınar Rasathane Yerleşkesi’nde bulunan 60 santim yetenekli teleskobu ile çift yıldızın kandil takdir gözlemlerinin yapıldığını anlatan Selam, bunun yanı sıra Kepler ve TESS feza teleskoplarının elde ettiği gözlemlerin da kullanıldığını ve koşa yıldızın beğenilme zamanlarının analiz edildiğini bildirdi. “Bu gözlemlerimizle Kepler-451 sisteminde daha ilk keşfedilmiş olan aynı gezegene ilave adına Erendiz boyutlarında iki dev gezegenin henüz varlığını keşfetmiş olduk.” bilgisini paylaşan Selam, sözlerine şöyle bitmeme etti: “Bu sistemde tanıdık tutulmaların zamanındaki değişimler kullanılarak gezegenlerin keşifleri gerçekleştirildi. Yapılan çalışmada hep üç gezegen barındıran bu sistemin kararlı yörüngelerde dolandıkları dahi tayin edildi. Koşa yıldızlar etrafında planet bulma işi az buçuk stabil bire bir iştir.Ayrıca Türkiye’den geçmiş seyyare keşfi birlikte Ankara Üniversitesi’ne aitti, böylece ikinci gezegen keşfi da esasen Ankara Üniversitesi’nde işlenmiş oldu. Koşa yıldızlar etrafındaki 21. ve 22. gezegeni Türk araştırmacılar bulduğundan uzayda bu anlamda keşfi yapılan seyyare sayısı 22’ye bundan sonra. Gezegenlerden biri Jüpiter’in kütlesinin kısaca namına 1,5 cani, başkası bile iki katına andıran. Gaz devi gezegenler olduğu üzere bu gezegenlerde avlu olma ihtimali namevcut. Mahrek sürelerini de hesapladık. Keşfedilen gezegenlerden benzeri tanesinin çift şans sistemi etrafındaki mahrek dönemi, yani tıpkısı yılı 43 günde, başkası ise bire bir yılı 1800 günde tamamlıyor.” Ankara Üniversitesi Veri Fakültesi Astronomi ve Gök Bilimleri Bölüm Başkanı ve Akademisyen Prof. Dr. Hak Osman Esenleme, Kepler-451 çift şans sisteminin kestirmece 29 bin 300 santigrat yüzey sıcaklığına ehil altcüce türü bire bir yıldız ile 2580 santigrat yüzey sıcaklığındaki cüce türü başka tıpkı yıldızdan oluştuğunu belirterek, “Ayrıca, Kepler-451, Kepler-47’den bilahare etrafında ikiden aşkın gezegen keşfedilen ikinci koşa kader sistemi olmuştur.” dedi. Zira umumi yerine bu kök cisimlerin etrafında gerçekte pek da seyyare beklenmiyor. Bu anlamda de enteresan ve bilgelik dünyasında kasırga yaratıcı ayrımsız irfan adına gerçekleşti.” diyerek konuştu. TÜBİTAK vasıtasıyla Doç. Dr. Bağımsız Baştürk yürütücülüğünde sürdürülen “Zamanlama Yöntemiyle Ötegezegen Keşfi” antetli 1001 AR-GE Projesi kapsamında desteklenen çalışmanın tıpkısı zamanda doktora öğrencisi asistan Ekrem Gaye Yağız’in doktora çabuk çalışması kapsamında yapıldığını nâkil Esenleme, “Kepler-451 sistemindeki gezegenlerin keşfinin açıklandığı bilimsel makale, Oxford Üniversitesi Yayınları tarafından basılan ve alanın en prestijli dergilerinden biri olan ‘Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’ dergisinde yayınlandı.” dedi. Prof. Dr. Muhik Osman Selam, Türk astronomlarca keşfedilen bu kullanılmamış gezegenlerin sistemde 2015 yılında keşfedilen gezegene analog kütlede olduğunu söyledi. Kepler-451 çift sisteminde keşfedilen iki yıpranmamış gezegenle birlikte toplamda bu üç planet, uluslararası isimlendirme kurallarına bakarak “Kepler451b”, “Kepler451c” ve “Kepler451d” isimleri ile yıldız bilimi camiasının ortak ötegezegen kataloğunda (exoplanet.eu) yerlerini aldı..