Tarihten günümüze bebek kültürü sergisi

Oyuncak bebeklerin antik çağdan bugüne uzanan hikayesini anlatan Dünya Bebekleri Sergisi, meraklılarıyla buluşmaya devam ediyor. Ahşap bebeklerden Küçük Asya ’nun bez bebeklerine, Asya ve Afrika inanç bebeklerinden moda bebeklerine, üste Uzakdoğu ’nun harir giyinik curcuna bebeklerine çok hususi bir seçki ile müze ziyaretçilerini bekliyor. Sıra öncesinden bu yana bebeklerin kullanma amaçlarını anlatan, yüzyıllar içre bebek sanayisinin geçirdiği şişman dönüşümü gözler önüne seren sergide 80 ülkeden, 2 bin 500 bebek meydan alıyor. İşte, baktıkça insanı afsunlu dünyalarına çekici o oyuncak bebeklerin öne çıkanları… İngiliz üretimi, umum yapımı, tamamen ahşaptan ve eklemli yerine işlenmiş bu süt kuzusu, 18 ’inci yüzyılın başlarına tarihleniyor. Beniz detayları oymayla biçimlendirilip boyanan bebeğin, siyah gözleri, pembemsi yanakları bulunuyor. Mecbur şekildeki munsap kısmı çizilerek belirginleştirilmiş, kolları çiğin ve dirsekten maden tellerle bağlanmış, bacakları üstelik kural ve dizden eklemli iki zerre halinde maden pimlerle tutturulmuştur. Boyu 42.5 santimetre. Acun Bebekleri Sergisi ’ndeki en kullanılmamış süt kuzusu, Rus sanatkâr Michael Zaikov ’un 2021 yılında yaptığı ‘Eric ’ isimli gündüz feneri ayvaz süt kuzusu. İngiltere ’nin çaplı aynı sanatçısı ve bez çağa tasarımcısı olan Norah Wellings bebekleri, genellikle otağ, kadife gibi kumaşlardan yapılmış, çocukları ve yetişkinleri baziçe fail bebeklerdir. Wellings ’in tasarladığı sunu meşhur bebekler ilk defa 1929 ’üstelik piyasaya çıkan denizci bebeklerdir. Yüzleri kalıplanarak yapılmış bebeklerin gözleri genellikle boyanarak işlenmiş olsa de bulunmaz modellerin kadeh gözleri vardır. Müzede sergilenen 1930 üretimi, sıkıştırılmış kadife kumaştan gündüz feneri bez bebeğin boyu 98 santim. Oyuncak literatüründe, üretildiği coğrafyaya bakılmaksızın ‘Dutch dolls ’ (Hollanda bebeği), ‘peg dolls ’ olarak isimlendirilen el yapımı ahşap bebekler cesim saha tutuyor. Yüz detayları basitçe oyulan ve gözler, dudaklar, saçlar boyanarak detaylandırılan bu bebekler, alelumum ‘Golliwogg ’ isimli bire bir yağız bebekle bu arada sergileniyor.Müzede sergilenen ahşap Dutch süt kuzusu hemen 9 milimetre boyunda. 60 yılı fazla süredir üretilen Barbie bebekler, her ırktan, değme eğin ölçüsünden, değme meslekten değişik kadınları temsil fail ve haddinden fazla sayıda bakir modeliyle halen kız çocuklarının sunu sevdiği baziçe bebekler ortada… Sadık sayıda üretilen porselen Barbie ’ler büyüklüğünde popüler sanatçıların ve film karakterlerinin birer kopyası şeklinde üretilen Barbie ’ler de yavru oyuncağı olmanın ötesinde amatör yetişkinler üzere değerli bire bir derlem parçası… Ölçülü Asya Türkleri arasında koskocaman yerine oynatıldığı aşina kuklaların göçler sırasında Küçük Asya ’evet getirildiği düşünülüyor. Geleneksel Türk kuklası, umum kuklası ve ipli kukla doğmak için iki tiptedir. Küçük Asya ’nun köylerinde süt kuzusu adına beğenilen korçak, kuçav, goğurcak kabilinden kelimeleri Orta Asya Türkleri kuklalar için birlikte kullanıyordu. Chucky bebekler, beyaz perde tarihinin adlı içtinap etmek filmlerinden Hollywood yapımı Chucky serisinin sembolü… Serinin çıban karakteri Chucky ve Chucky ’nin Gelini ürkütücü görülen bebekleri rapor fail benzeri deyim adına kullanılır olmuştu. İngiltere ’nin sunu muhteşem oyuncak firmalarından Chad Walley, başlangıçta yapbozlar ve hoppa oyuncaklarıyla tanınıyordu. İlk oyuncak bebekleri belik yahut deri yüzlü bebeklerdi. Yeryüzü gani örnekler aziz, gözleri camdan ve şeş ayrımlı bebekten oluşan siyahi çağa grubu farklı budunsal grupları künde ediyor. Müzede sergilenen 1940 yapımı, 44 cm boyundaki arap bebek de gülümsemesiyle görenleri kendine hayran bırakıyor. İlk el İtalya ’nın Torino kentinde üretilen Lenci bebeklerin hikayesi hayli enteresan… Kocası 1918 yılında savaşa gittiğinde boydak küsurat Elena Konig Scavini, ayvaz kardeşi Bubine Konig ’le birlikte ilk Lenci bebeğini evde yapar.Müzede sergilenen ve 1930 ’lı yıllarda üretilen arlı yüzlü Lenci Süt Kuzusu ’in mecmu gövdesi oba ile ciltli, giysisi kavara ve güpür, çorapları ise pamuktan. İngiltere ’da 1990 ’lı yıllarda üretilen ancak kim vasıtasıyla yapıldığı adsız bu bebeğin gülen, ağlayan ve uyur tevessül etmek amacıyla üç değişik yüz ifadesi bulunuyor. Bebeğin orijinali “Trudy 3 faced doll” kendisine biliniyor. Elsie Gilbert eliyle 1940 ’lı yıllarda tasarlanan bebeklerin replikası olan porselen bebeğin gözleri sırça, saçları ise bireşimli. Bir Zaman bebeklerin balmumundan yapılması oldukça popülerdi. 17 ’nci yüzyılda kişizade aileler hasis yaşta ölen çocuklarının balmumundan büstlerini yaptırmıştı. Balmumu bebekler cadılıkla ilişkilendirildiği kadar rahiplerin şeytan çıkarma ayinlerinde de kullanılmıştı. 18 ’inci asır balmumu bebeklerinin ise gövdeleri ahşaptan veya içi saman dolgulu keten kumaşlardandı. 1850 ile 1865 tarihlerinde Londra ’birlikte alelumum İtalyan göçmeni ustaların yaptığı, sarrafiye ve uzuvları balmumundan bebekler az çok popülerdi.Zaikov ’un müzede sergilenen ve 2019 yılında yaptığı bebekler balaban ilişki görüyor. Halk Bilimsel giysili umum yapımı bebekler, herhangi bir yörenin kendi giyim kuşam ve geleneklerini düzen eder şekilde üretiliyor. Genişlik meşhurları Ardahan-Damal, Kapadokya Soğanlı, Muğla yöresi ve Bursa-Keles bebekleri. Türkmen asıllı Damal ön halkının kadınları, Ölçülü Asya Oğuz Türklerinin anadan görme giysilerini halen kullanıyor. Bu kıyafetler üçetek, göğüslük, derece, şalvar, perforaj, cepken, göğüslük, acemi, fes, takke ve kolçak gibi parçalardan oluyor. Bölgedeki en nemli bebek ustası Ağaç Akkuş, yapmaya devam ettiği bebeklerini elverişsiz dışına de gönderiyor. 1996 yılında Japonya ’de planlı ‘Dernekevi Halk Bilimsel Bebekler Yarışması ’nda ‘umum emeği ’ kategorisinde dünya birincisi seçilmişti. Alman Max Handwerck üretimi 1889-1902 günlü mavi giyinik parafin kürklü porselen bebek, üst kaldırdığı başıyla bozuk Alman asilzadelerinin mağrur duruşunu ve bireşimli kürk şapkası ile dahi şıklığını günümüze taşıyor. Daruma isimli, içinde ağırbaşlılık mevcut hacıyatmaz şeklindeki bebekler, Budizm inancını benimseyen Japonya ve Çin ’dahi yüzyıllardır popülerliğini koruyor.Buda ’nın katiyen düşmeyeceği inancından türetilen bu bebeklerin gözleri kör üzere beyaz.Mor mülevven Daruma bebekleri afiyet ve zatî iş, beyazlar amor ve afiyet, kızıl renkli olanlar ise mal ve dünyalık dilemek için..