Sarıklı Ahmet Yesevi Türbesi, asırlar öncesinin manevi atmosferini yansıtıyor

Kazakistan’ın Türkistan şehrinde mevcut, “Hazreti Türkistan” namıyla üstelik aşina Türk tasavvufunun avangart ismi Sarıklı Ahmet Yesevi’nin türbesi, eşsiz mimarisi ve manevi ruhuyla ziyaretçilerini ağırlıyor. Türk Konseyi Çap Başkanları Gayriresmi Zirvesi’nde 31 Mart 2021’dahi Türk dünyasının manevi başkenti car edilen Türkistan’da özellikle Yesevi Türbesi atılmak için İslam’ın bölgede izlerini simgeleyen asar vadi alıyor. Kazakistan’ın UNESCO’nun Dünya Ekin Miras Listesi’ne karışma edilen evvel eseri olan ve Irade Timur marifetiyle 14. yüzyılda inşa ettirilen Türkistan’ın sembolü Güzelce-i Türkistan Yesevi Türbesi’ne özellikle Türkiye başlamak üzere bir nice ülkeden ziyaretçi geliyor. 1389 yılında Egemenlik Timur vasıtasıyla tek çivi kullanılmadan nesir ettirilen, Ölçülü Asya’nın tuğladan işlenmiş sunma büyük kubbesine topluluk, iki intaç ve 35 odadan oluşan Hoca Ahmet Yesevi’nin türbesi, Ilımlı Çağ mimarisinin arz heybetli eserlerinden biri kendisine kabul ediliyor. Türbenin girişinde 2 metre 45 santim çapında ve 2 ton ağırlığında tunç benzeri kazan yer alıyor. “Taykazan” olarak adlandırılan kazanın, cuma namazı sonrası ziyaretçilere şifalı akarsu dağıtılması için kullanıldığı belirtiliyor. Türkiye’nin destekleriyle 2000’li yıllarda restore edilen türbe, bir yandan dönemin tarihi kimliğine çerağ tutarken özge yandan manevi iklimin yaşanmasına yardım sağlıyor. Türbe’nin çabucacık aut kısmında mevcut tekkede, Yesevi’nin talebeleriyle ibret yaptığı bir dergah düzlük alıyor. Tekkede talebelerin barındıkları, perestiş ve merasim yaptıkları yerler kayran alırken, inziva yeri olarak bilinen aynı çilehane da bulunuyor. Sarıklı Ahmet Yesevi’nin 63 yaşına geldikten bilahare Hz. Peygamber’den daha fazla güneşi görmeyi doğruluk etmediğini fikren yaşadığı düz şeş evi birlikte bulunuyor. Kestirmece 4 metre derinlikte ve 18 odalı vadi şeş evindeki “Hıluet” düzlük şeş camisinde, Yesevi’nin “Meclis-i Bilgelik” eserini yazdığı biliniyor.
Türkistan’ın kadim bölgelerinde mevcut Kultöbe’de planlı kazı bilimsel hafriyat çalışmalarında ise ayrımsız sufi tekkesi bulundu. Tekkeye kestirmece 100 metre mesafedeki kazı alanında, herhangi bir birinde soba ile tandırlar olan ve 10 odadan oluşan kampüs ile tarikat mensuplarının mezarları birlikte bulunuyor.