Sanayi ve teknolojide hem bütçeler hem hedefler büyüdü

Türkiye’dahi vukuf, endüstri ve teknolojiye sonuç yıllarda ayrılan bütçe ve ortaya konulan hedefler kapsamlı bire bir dönüşümü yanı sıra getirdi. Bu alanlara ayrılan bütçede sağlanan artışlarla aralarında Türkiye’nin Otomobili Projesi’nin da bulunduğu sağgörü projeler hayata geçirildi. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nden önce Vukuf, Endüstri ve Teknoloji Bakanlığı’nın koordinesinde ölçülü çalışmalar, 2018’den itibaren Sanayi ve Uygulayım Bilimi Bakanlığı çatısı altında gerçekleştirildi. Bu kapsamda, 2018 yılında 5 bilyon 793 milyon liralık olan Bakanlık bütçesi, 2019’üstelik 7 bilyon 784,8 milyon liraya yükseldi. Icra Vekili Mustafa Varank’ın koordinasyonunda bu alanlardaki ciddi hedeflerin gerçekleştirilebilmesi üzere sunulan bütçe 2020 yılında 7 milyar 939,3 milyon liraya çıkarıldı. Bakanlığın tevhit uran bölgesi (OSB) projeleri, envestisman isteklendirme sistemi, Milli Teknoloji Hamlesi kapsamındaki destek programları kabilinden politikaları amacıyla asıl oluşturacak 2021 yılı bütçesi ise bire bir geçmiş yıla bakarak yüzde 50,1 artırılarak 11 milyar 918,2 milyon lira kendisine belirlendi. TBMM Tasrif ve Bütçe Komisyonu’nda ferda görüşülecek “2022 Yılı Merkezi Hile Bütçe Kanunu Teklifi”nde ise Bakanlığın 2022 bütçesi 14 bilyon 821,3 milyon lirayı buldu.2020 yılından itibaren etkisini hissettiren koronavirüs salgınının zıt etkilerine rağmen bu alanlarda şümullü dönüşüm dikkati çekti. “2023 Uran ve Teknoloji Stratejisi” çerçevesinde ekleme değerli üretim öncülüğünde büyümeyi motivasyon edecek uygulamalara atiklik verildi. Erdemli mülhak değerli ürünlerin yerel imkanlarla üretilmesi amacıyla Teknoloji Odaklı Endüstri Hamlesi Programı başlatıldı. Program kapsamında, “Makine”, “Mobilite”, “Üretimde Yapısal Dönüşüm”, “Esenlik ve Kimya Ürünleri” ile “Sayısal Tahavvül” çağrılarına çıkıldı. “Kabil üretimlik” adıyla bilinen Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezi, Ankara, Bursa, İzmir, Gaziantep, Mersin Ağacı, Konya ve Kayseri’üstelik açıldı. Düzenlenen endüstri alanlarına verilen teşvik ve desteklerle ülke genelinde OSB’si yoksuz toprak kalmadı. Eylül 2021 itibarıyla uygulayım bilimi geliştirme bölgesi sayısı 89 oldu. Bu bölgelerde cümbüş gösteren firma sayısı 7 bine çıkarken hep mir 134,8 milyar liraya, toplanmış ihracat 6,4 bilyon dolara yükseldi. Faaliyette olan Ar-Ge merkezi sayısı 1.255’e ulaşırken buralardaki toplanmış personel sayısı birlikte 70 bine yaklaştı. Tasarım merkezi sayısı 346’yı buldu, bu merkezlerdeki personel sayısı ise 7 bin 671 olarak kayıtlara geçti.Ar-Ge harcamalarının gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki payı 2019’dahi yüzdelik 1,06 iken sabık sene yüzdelik 1,09 oldu. Cumhuriyet’in 100’üncü kuruluş sene dönümü olan 2023’e kadar 1 bilyon dolar değerlemeyi sabık 10 ortaklık emisyon hedefi kapsamında Türkiye’nin “unicorn” sayısı 5’e ulaştı. Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubunun (TOGG) çalışmalarıyla Türkiye’nin 60 almanak yerli araba rüyası yeniden hayat buldu. Türkiye’nin Otomobili ön gösterim araçları kamuoyuna tanıtıldı. Üretim tesisi inşaatına başlanması, tasarımların tescil edilmesi ve araçların bataryalarının üretimi kadar kritik konularda kocaman vuzuh alındı. Türkiye’nin küresel ayar zincirindeki payını çoğaltmak ve ülkeye daha aşkın yatırım bağışlamak için “Uluslararası Doğrudan Yatırım Stratejisi” hazırlandı. Ülkenin 2025 yılına kadar bireşimli zeka alanında yürüteceği çalışmalar üzere defa haritası niteliği taşıyan “Millî Bireşimli Zeka Stratejisi” yayınlandı.Salgın döneminde ihtiyaç mahsus dezenfektan, havari giysi, apotr gözene, peçe, ellik gibi ürünlerin yerli üretimine müteveccih bindi programı başlatıldı ve aheste hizmet teneffüs cihazı 14 dönüş kabil bodur sürede saf istihsal bandından indirildi. Acun ekonomisinin balaban aktörleri vasıtasıyla odağa alınan sürdürülebilir büyüme yaklaşımına yönelik, sayısal ve yeşil dönüşüm çalışmaları hızlandırıldı. Ati yıla ilişik bütçe tasarısında bile imalat sanayisinin GSYH içindeki payı, imalat uran ihracatı, ölçülü-faziletkâr teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı, arsıulusal doğrudan yatırım girişi, yüksek teknolojilerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı kadar alanlarda hedefler konuldu. Bu çerçevede ati yıl Ar-Ge harcamasının GSYH’ye oranının yüzde 1,51 olması hedefleniyor. İmalat sanayisinin GSYH içindeki payının ati sene yüzde 21,5’e ve imalat endüstri ihracatının de 218 bilyon dolara yükseltilmesi amaçlanıyor. Ilımlı-erdemli teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payının 2022’de yüzdelik 40,8 ve faziletkâr teknolojili ürünlerin imalat uran ihracatı içindeki payının de yüzde 4,7 seviyesinde gerçekleşmesi hedefleniyor.