Koronavirüs salgınıyla global ticarette sunma-irade dengesinin bozulması deniz taşımacılığında lojistik sıkıntıları yanında getirirken, taşımalık sınırlı boğazıyla başlayan mesail navlun fiyatlarındaki artışlarla bitmeme ediyor. Koronavirüs salgınının neden olduğu krizle bahir yolu taşımacılığında yaşanan “taşımalık yurt boğazı” konuşu toparlanmayla büyürken, sorunun tamamen çözümü için domestik üretimi artırmanın ant alacağı belirtiliyor. Irak Şark, Amerika ve Avrupa pazarında başlayan geminin yük nakil ücreti olan navlun fiyatlarındaki artışlar, dünyanın aceleten rastgele durumunda hissediliyor. Navlun fiyatları 10’a katlanırken, taşımalık bulmanın zorlaştığı belirtiliyor. Irak Şark-Avrupa hattında müstevli öncesinde 2 bin dolar seviyesinde olan navlun fiyatlarının, 20 bin dolara dayandığı kaydediliyor. Koronavirüs salgınıyla alay malay toptan ticarette genişlik-talep dengesinin bozulması deniz taşımacılığında birlikte geri hizmet sıkıntıları yanı sıra getirdi. Salgınla alay malay acun ticaretinin kestirmece yüzdelik 90’ının yapıldığı deniz önünde “boş taşımalık” krizi başladı. Salgın zımnında gemilerin günlerce limanda beklemesi ve ithalat-dış satım dengesindeki değiş toptan ticarette konteyner sıkıntısına sebep oldu. Alelhusus Çin’den ESIR’ye mevrut gemiler yükünü boşaltamadığı için bodur sürede dönemedi ve bu dahi yeryüzü sorununu derinleştirdi. Özellikle BENDE ve Çin’de yüzlerce taşımalık gemisi limanlara ulaşmak amacıyla şu anda tam bekliyor. Limanlarda ve karada taşımalık boşaltmalarda gecikmelerin sefine yolculuk süresi üstünde zincirleme etkisi oluyor. Bire Bir limanda beş altı günlük bekletme, benzeri konteyner gemisinin toplam yolculuk süresine 2 hafta eklenmesiyle sonuçlanabiliyor. Yaşanan kriz, navlunda üstelik tarihi yükselişlere sahne oldu. Avrupa-Asya arası konteyner navlunu akıbet tıpkısı yılda yüzde 1.000’in üstünde arttı ve 18 bin doları aştı. Taşımalık fiyatı 3 kata mail yükselirken, küresel deniz ticaretinde yaşanan bu uzanım vuzuh servet ihtiyacı olan üreticiye, ihracatçılara ve ithalatçılara yavaş çarpış vurdu. Güzeşte sene özellikle normalleşmenin başladığı hazirandan sonra dış satım ve ithalatta çoğalma yaşanırken, yersiz konteyner bulunamadığı amacıyla yükler limanlarda ve depolarda yığıldı. Otomotivden tüketim malzemelerine, tekstilden mobilyaya kadar birçok sanayici, lojistik aksaklıklar zımnında siparişlerini vaktiyle konfirmasyon edemedi. Sanayiciler, aleniyet malların dağıtımı zamanında yapılamadığı için üretimlerini kabartmak veya budamak zorunda kaldı. Deniz yolu taşımalarında konteyner bulma sorunu ilkin ABD ve Avrupa doğmak üzere küresel piyasalarda artarak bitmeme ederken, salgında kullanılmamış varyantların ortaya çıkmasıyla dava elan da büyüdü. Bugün nazik gemiler 24 bin konteyner taşıyabilirken, bakir bir geminin inşası 2-3 sene sürüyor. Bu nedenle bakir gemi ve taşımalık siparişlerinin gücük vadede krize koruyucu olamayacağı belirtiliyor. Antrparantez, deniz taşımacılığına yönelik muhtemel yıpranmamış karbon emisyonu düzenlemelerinin ara sıra şirketleri filolarını tevsi konusunda temkinli olmaya ittiği tabir ediliyor.