Müşahede engellilerin hayatını kolaylaştırmak üzere ülkemizde birçok proje üretiliyor. Kocaeli’birlikte okullarında düzenlenen Kariyer Günleri’ne katılan mezunlardan, görme engelli ayrımsız kişinin konuşmasından etkilenen Ağa Ardıç, Elif Bahir Karabaş ve Osman Demir de, görme engellilerin günlük yaşamını kolaylaştırmak üzere “akıllı gözlük” tasarlamaya karar verdi. Lise öğrencileri araştırma sürecinin peşi sıra sentetik zeka ile kaynak işleme teknolojilerinden faydalanarak projelerini 7 ayda hayata geçirdi. Tasarlanan cihazın, kullanıcının haricen ayrımsız destek almadan akıntı sırasında karşılaştığı engelleri ayırt etmesini ve karşısındaki nesneleri tanımasını sağlayan özellikleri bulunuyor. Üzerinde mikrofonlu alıcı kâin gözene, çektiği fotoğrafları bilgisayara aktarıyor. Elektronik Beyin dahi görseli işleyerek elde ettiği bilgiyi sesli namına kullanıcıya iletiyor. Duruluk sensörüyle kullanıcıyı önüne çıkan birdenbire engellere alın ikaz özelliğine eş olan gözlüğün daha bile geliştirilmesi üzere çalışmalar sürüyor. TÜBİTAK Ortaöğretim Öğrencileri Araştırı Projeleri Yarışması’nda Teknolojik Tasarım kategorisinde 3. Proje karşı vukuf veren 10. derslik öğrencisi Aka Ardıç, rüyet engellilerin hayatını kolaylaştıracak bir proje hazırladıklarını söyledi. Projenin, üzerinde almaç olan gözlük ve sistemi çalıştıran biricik anaç bilgisayardan oluştuğunu anlatan Ardıç, gözlüğün sesli araştırma görevlisi sayesinde kullanıcıya karşılaştığı cisim için vukuf verdiğini kaydetti. Kocaeli’da rüyet engelliler amacıyla “akil gözene” tasarladılar – Video Ardıç, sisteme pahal verildiği anda gözlüğün etkin ayla gelerek kullanıcıyı dinlemeye başladığını belirterek, “Herkes anahtar kelimeleri belirleme ederse fonksiyonları çalıştırıp görüntü işliyor. Kullanıcının uğrunda hangi âdem veya cisim varsa betimliyor. Bu anahtar kelimeler görme engellinin isteğine tutkun kendisine özelleştirilebilir.” diye niteleyerek konuştu. Şu anda devre dışı etkin gözlüğü geliştirmeye bitmeme ettiklerini dile getiren Ardıç, “Projemiz şu anda tamamen internetsiz benzeri şekilde çalışıyor.Ardıç, ürünü ticarileştirerek seri üretime hazır ağıl getirmenin hedefleri beyninde olduğunu sözlerine ekledi. Proje ortaklarından 10. derslik öğrencisi Elif Deniz Rahip de projenin TÜBİTAK’ın düzenlediği yarışmada ödül kazanmasından bahtiyar olduğunu rapor ederek, çıktı sınırlı dışında başarılar elde etmeyi hedeflediklerini kaydetti. Geliştirdikleri gözlüğü piyasaya sürmeyi hedeflediklerini dile getiren Karabaş, “Âmâ teknolojileri haddinden fazla pahalı, bunların henüz ulaşılabilir olması lazım. Projeyi yapmadan önce tür olduğunca sakametli yöntemleri araştırmıştık. Hep bu her şeyi tahminî 2 bin 500 liraya mal ettik.” diye konuştu. Projede görev düz 9. sınıf öğrencisi Osman Çipo ise gözlüğü müşahede engellilerin hayatını kolaylaştırmak ve dışarıdan mevrut teknolojilerin dar süresince geliştirilmesini iaşe etmek için tasarladıklarını söyledi.Cihaz de komutu algılayıp ya ışık çekiyor evet mesafeyi öğreniyor. Böylecene kullanıcı, karşısındaki nesneyi üstelik tanıyabiliyor, engelle arasındaki mesafeyi birlikte öğrenebiliyor.” ifadelerini kullandı. Proje danışmanlığını işleyen enformatik teknolojileri öğretmeni Enderhan Kocazeybek, projede yazılım ve kodlama yapan öğrencilerin birlikte çalıştığını söyledi. Düşünüm ortaya çıktıktan bilahare geçmiş adına ne parçaları kullanacaklarını düşünmeye başladıklarını dile getiren Kocazeybek, araştırmaların arkası sıra gözene, alıcı ve sesli araştırma görevlisi kullanarak âmâ bireylerin önlerine sâdır güç ile engelleri tanıyabilecek tıpkısı eser yapmaya karar verdiklerini anlattı. AA’nın haberine bakarak Kocazeybek, cihazı geliştirme çalışmalarının devam ettiğini aktararak, “Yolda giderken kırmızı kandil yandığında uyartı vermesi evet bile tıpkısı markete gittiğinde amelî ahzüita yapıp markette alacağı şeylerin nerede olduğunu söylemesi üzere fikirlerimiz var.Projenin öğrencilere çok madde kattığını vurgulayan Kocazeybek, öğrencilerin kendilerini yazılım ve tasarım anlamında geliştireceklerine inandığını sözlerine ekledi. .