Hububat ürünlerinde biyoçeşitlilik hedefleniyor

Biyoteknolojik yöntemlerle geliştirilen tahıl ürünlerinin çeşitlendirilmesi kapsamında 2002’den bu yana çocuk, buğday, arpa, nohut, bulgur, mısır, siyez ürünlerinde 184 projeye bütün 110 milyon teklik bağış desteği sağlandı. TÜBİTAK, sanayiye yönelik bindi programları kapsamında 2002’den bu yana sulp, buğday, rüşvet, nohut, ebebulguru, mısır, siyez ürünlerinde 113 firma ve 6 üniversitenin 184 projesine hep 110 milyon liralık teberru desteği verdi. Kurumun akademiye ve kamuya yönelik destek programları kapsamında ise 19 yılda bu mahsulat üzere 365 projeye 255 milyon 100 bin teklik bindi sağlandı. Islah çalışmaları kapsamında ise söz konusu dönemde buğday, arpa, nohut, ebebulguru, darı, siyez ürünlerinde 15 firma ve 1 üniversitenin 23 projesine toplam 20 milyon 700 bin teklik bağış verilirken, yüksekokul ve kamuya müteveccih bindi programları kapsamında 67 projeye 49 milyon 800 bin liralık ifa yapıldı. Bu anlamda TÜBİTAK ve Tarla Bitkileri Eşkâl Araştırı Enstitüsü iş birliği yardımıyla Türkiye’da nohut üretimini kısıtlayan ve yüzdelik 100’e vasıl mahsul kayıplarına misil açan antraknoz hastalığına dayanabilen Atabay, Bronz ve Göktürk isimlerinde kullanılmamış nohut çeşitleri düzeltme edildi. Türkiye’da kavuzsuz arpa ıslah çalışmaları 1997 ’üstelik başladı. Melezleme sonunda elde edilen kavuzsuz hatlar Ölçülü Küçük Asya ’nun farklı yerlerinde ürün ve kesim ürün denemelerine makbuz. Yazlık hatlar içerisinden öne sâdır, mahsul ve nitelik yönüyle faik performans gösteren tıpkı model, 2012’dahi “Özen” ismiyle Türkiye’nin önce tescilli kavuzsuz arpası yerine hizmete sunuldu. Bunun peşi sıra, kışa dayanımı ferah, faziletli mahsul potansiyeline sahip İç Rum ve argıt bölgelerinin nısıf taban ve aya alanlarına önerilen tıpkısı değişik minval, 2014’te “Yalım” ismiyle tescil ettirildi. Kars ve Doğu Anadolu’da Kavılca, İç Küçük Asya’da “Gacer” ismiyle bilinen siyez buğdayı ise Türkiye’nin rastgele bölgesinde yetiştirilebiliyor. Alelumum kıraç, arazi derinliği az olan alanlarda henüz gani takat sınırı gösteren ve Kars özellikle kalkmak için Gün Doğusu Rum ve İç Küçük Asya’da oylumlu yetiştirilen buğdayın, serencam yıllarda “dosdoğru besin” namına nitelendirilmesi ve Bakanlığın başlattığı “Ata Tohumu Projesi” ile önemi arttı.