Erke krizinin dünyayı derinden etkilemeye bitmeme edecek

2021 yılı, kamu dünyada petrol, kömür ve doğalgaz gibi erke kaynaklarının fiyatlarında rekor artışların yaşandığı erke krizine fon oldu. Erke talebinde tarihi düşüşe illet olan koronavirüs salgını, kapanmaların ardından yine açılan ekonomilerin bir lahzada kalan yer yağı, doğalgaz ve kömür talepleri karşısında fosil yakıt piyasalarında ateş dalgalanmalara defa açtı. Erke talebinin düşmesiyle yatırımlar durma noktasına geldi, çokça sayıda iştirakçi işini kaybetti ve hazırlık zincirlerinde dalgalanmalar başladı. Salgın döneminde sakıt erke üretimi elan ivme kazanmadan talebin çabukça artması, erke fiyatlarını Avrupa ve ESIR kabil bölgelerde rekor seviyelere çıkararak piyasalarda aksaklıklara hastalık oluyor. Dünyanın genişlik vâsi fosil kaynaklarından petrolde fiyatlar, 2020’de akıbet zamanların bildirme almaşık seyrini göstererek global piyasaları inatçı etkiledi. Müstevli nedeniyle uygulanan kısıtlamalar sonrası 20 Nisan 2020’de WTI tipi ham petrolün varil fiyatı yüzdelik 300’ün üzerinde derece kaybederek eksi 37,63 seviyesine büyüklüğünde indi. 2020 sonu bakımından Brent tipi kabak petrolün fiyatı ise varil başına 2015’ten bu yana en bağan düzem olan 42 dolara geriledi. Normalleşme sürecinde petrol talebinin anında artmasına karşın Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve Rusya önderliğindeki OPEC dışı gâh yetiştirici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu üretimlerini aynı hızda tezyit etmek üzerine temkinli davranmayı tercih etti. Ruh üretiminin kestirmece yüzde 60,8’ini kömürden sağlayan Çin’in erke sektöründeki sorunlarda, hele kömür arzındaki kopukluk ve rekor seviyeye ulaşan fiyatlar kocaman görk oynadı. Uluslararası Enerji Ajansı raporunda, Çin’deki erke krizine bel edilerek, kömür talebinin 2021’in ilk yarısında hemen arttığı ve bu nedenle fiyatlarda kaba yükselişler yaşandığı belirtildi. Raporda, kömür fiyatlarının ton başına 298 dolarla Teşrinievvel 2021’de tarihin bildirme erdemli seviyesine ulaştığının ancak global doğalgaz ve LNG talepleri zımnında talebin bu sene bile devam edeceğinin altı çizildi.