Sovyetler Birliği’nin 4 Teşrinievvel 1957’üstelik ilk sentetik uyduyu uzaya fırlatmasının anısına, 1999 yılında Konfedere Uluslar (BM) kararıyla kabul edilen ve herhangi bir yıl 4-10 Teşrinievvel’da kutlanan “Dünya Uzay Haftası”, Türkiye karışma bir nice ülkede çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. Acun Feza Haftası’nın bu yılki teması ise “Yapay Uydular Yaşamı Geliştiriyor” olarak belirlendi. Şu asıl büyüklüğünde uzaya fırlatılan binlerce uydu, insanlara uzayı ve düz yüzünü araştırma imkanı sunarken, bir zamanda Acun üzerindeki iletişimin sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlıyor. Alelhusus koronavirüs salgını zımnında, eğitim ve gelişim yaşamında internete ve bildirişim teknolojilerine ihtiyacın arttığı bu dönemde, yapay uyduların önemi bundan sonra anlaşılıyor. Uzay Nesneleri Endeksi’hangi bakarak, bugüne büyüklüğünde uzaya 9 bin 869 adam yapımı bilinçlilik gönderildi. Bunlardan 6 bin 212’si Dünya yörüngesinde konumlanırken, 3 bin 655’i Acun’nın ötesinde yollandı veya yeryüzüne kalın kafalı döndü. Endişeli Malumat İnsanları Birliği (UCS) verilerine göre ise, halen Dünya yörüngesinde çalışır durumda 2 bin 666 uydu bulunuyor.İletişim uyduları, ekseriyetle yeryüzünde bir bölgelere sürekli çevir sinyali icat etmek üzere Acun’nın dönüşüne göre konumunu koruyabileceği Kayran Çakılı Yörünge’dahi bulunurken, hava bilgisi ve düz rasat uyduları daha efdal çözünürlükte kaynak sağlayabilmeleri amacıyla genelde Okkalı Yer Yörüngesi’hangi yerleştiriliyor. Meteoroloji uyduları, acun üzerindeki bildirme uzak noktaları amacıyla çekicilik tahminleri yapılmasına, gelgel akımlarının hareketlerinin, fırtına ve cümbüş oluşumlarının ayırt edilerek önlemler alınmasına olanak sağlıyor. Saha müşahede uyduları, ormanların, su kaynaklarının ve buzul örtülerinin ant içindeki değişimlerinin izlenerek çevresel etkilerin analiz edilmesine, salgın hastalıkların takibine, afetlerde kötülük gören yerlerin tespit edilerek kurtarma ve arkalama faaliyetlerinin yönlendirilmesine apotr oluyor. İletişim uyduları, detaylı mesafeli telefon görüşmelerini, canlı yayınlarını ve internet erişimini cins kılarken; bakir tohum aktif teknolojilerle bütünleşerek yerküreyi elan “bağlantılı” bir meydan haline getiriyor.Uydu iletişimine yatırım yapan şirketler ve ülkeler, Yoğun Yörünge’üstelik iletişim sinyallerini daim ağıl getirebilmek amacıyla “mızıka peyk” adı verilen peyk ağlarına ihtiyaç duyuyor. Örneğin Elon Musk’ın sahibi olduğu MEMLUK’li roket ve gök mekiği üreticisi SpaceX, “Starlink” adını verdiği bando uydu projesi kapsamında, bugüne büyüklüğünde 800’den çok uyduyu yörüngeye gönderdi. SpaceX, bu uyduların sayısını gelecekte 30 bine çıkararak, Dünya’nın ulaşılamayan hep noktalarına yüksek hızlı intetnet sunmayı planlıyor. Öte yandan Amazon, “Kuiper Sistemi” adını verdiği, 3 bin 236 bildirişim uydusundan oluşacak tıpkısı apışlık kurmak amacıyla ABD Federal İletişim Komisyonu’ndan (FCC) diploma aldı. Müşareket, bu apışlık eliyle bir SpaceX’in Starlink projesi kabil milyonlarca müşteriye açık izole bant genel ağ hizmeti sağlamayı amaçlıyor. İngiliz hükümetinin yatırımcısı olduğu, Amerikalı müteşebbis Greg Wyler vasıtasıyla kurulan “OneWeb” şirketi dahi 1200 kilometredeki Ciddi Yörünge konumunda, 650 uydudan oluşan benzeri takımuydu zehir kurmayı planlıyor.Artık küp boyutundaki pespaye uydular, bilimsel müşahede, takdir, bildirişim ve diğer işlevleri nazik boyutlu benzerleri büyüklüğünde canlı şekilde namına getirebiliyor. Roketlerdeki özge yüklere iliştirilebile bu hasis uydular, imalatın yanı sıra aktarım maliyeti açısından de kazançlı aynı alternatif namına değerlendiriliyor. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (BEÜ) öğrencilerinin kurduğu Grizu-263 uzay takımı, 5 santimetre çapındaki cep uyduyla dünyadaki görüntüleri otonom tıpkı şekilde aktarmayı hedefliyor. Prof. Dr. Bülent Ekmekçi ’nin danışmanlığını yaptığı projenin hayata geçmesiyle alay malay BEÜ ’nün, uzayda aynı cep uydusu olacak. Grizu 263-A  isimli peyk, 2020’nin Mabeyin ayında SpaceX’in Falcon 9 rokeriyle Yıpranmamış Zelanda ’dan uzaya fırlatılacak. Uzayda bu kadar çokça yapay uydunun bulunması ve birçoğunun cesaretsiz durumda olması, feza çöpü sayısını bile seçkin güzeşte dönüş artırıyor. Açıklanan verilere göre uzayda 15 bin yoz zerre ve 150 bin izi sürülemeyen kriz parçası bulunuyor.Olası ayrımsız felaketin önüne geçilmesi için bire bir zaman ilk bu nazik feza çöplerinin kâin yerlerinden kaldırılması çağrısı yapıldı. Belirlenen yeryüzü kısık 50 gök çöpü listesinde; 35’i roket, 8’i uydu olmak için 43 Moskof yapımı çıngı saha alıyor. Listenin ilk 20 sırasında düzlük alan cisimler, Sovyetler Birliği ve Rusya’nın 1987 ile 2007 beyninde uzaya yolladığı iri roketlerden oluşuyor. Bu SL-16 R/B roketlerinin her biri 900 ton ağırlığında ve 800 kilometre irtifada bulunuyor. Antrparantez toplamda 14 bin 403 nüsha artık feza mekiği bileşeni ve canlı sıfır uydusu mevcut Rusya, sunu aşkın gök çöpüne cemaat devlet konumunda. Toplamda 14 bin 403 sayı bundan sonra gök mekiği bileşeni ve enerjik sıfır uydusu bulunan Rusya, sunma aşkın uzay çöpüne topluluk devlet konumunda. İkinci tam ise 8 bin 754 feza çöpüyle ÇAKER bulunurken, 4 bin 688 parça ile Çin üçüncü tam. Dördüncü ve beşinci tam ise sırasıyla 994 ve 517 uzay çöpüne topluluk Fransa ve Hindistan düzlük alıyor. Avrupa Feza Ajansı (ESA), 2025 yılında yeni tıpkısı uzay görevi başlatacak. Iştirak, uzaydaki çöpleri dercetmek ve uzayı yutmak için 4 kollu bir vasıta fırlatmaya hazırlanıyor. Bu fariza için ClearSpace ünlü aynı İsviçre şirketi ile iştirak kuran Avrupa Gök Ajansı, uzaydaki göçük sorununu çözmeyi planlıyor. Antrparantez StartRocket adlı hamle, gök çöplerini elde etmek amacıyla Foam Debris Catcher adını verdiği benzeri kadro kıtipiyoz ve özerk uydudan yararlanmayı planlıyor. Bu uyduların, iz aynı polimer köpükle uzay çöplerini yörüngeden toplaması düşünülüyor. Yörüngede toplanan çöplerin, henüz sonra Acun’ya yönlendirilerek atmosferde yakılması hedefleniyor. StartRocket, tıntın el altında hem Acun ’birlikte hem de uzayda iki kademeli ayrımsız kol tecrübe gerçekleştiriyor. Rastgele hangi olursa olsun, uzayda kayran düz uydular bire bir şekilde Acun hayatını olumlu yönde etiliyor ve düz yüzünde hem iletişimi hem de çeşitli araştırmaları kolaylaştırıyor.Acun feza haftanız mutlu olsun….