Dirim Bilimsel yelpaze azalıyor: 1 milyon zümre risk altında

İnsanların yaşamlarını sürdürebilmesi amacıyla yaşadıkları yakınlarda; temiz su ve havanın, bereketli toprakların, besinlerin ve sair gereksinimlerinin karşılandığı, ve insanların kullanacağı türlü maddelerin bulunması gerekir. Cümle Dünya’bile kâin dirim formlarının çeşitliliği anlamına gelen biyolojik çeşitlilik, herhangi bir güzeşte yılda azalmaya bitmeme ediyor. Çalışkan hayat çeşitliliğinin azalmasıyla, dünyanın dirim bilimsel değerlerinden seçme aktarılma biraz elan mahrum kalması, insanoğlunun doğadaki yaşam örgüsüne tutunarak hesaplı ve toplumsal kalkınmayı sürdürmesini, dimdik, bahtiyar ve zenginlik meşbu aynı geleceğe ehil olmasını bile zılgıt ediyor. Sürdürülebilir dünya amacıyla natürel hayat çeşitliliğinin korunması ve geliştirilmesini teşvik üzere Mürekkep Uluslar (BM) bünyesinde değme sene 22 Mayıs, “Uluslararası Dirim Bilimsel Tenevvü” günü yerine kutlanıyor. Bu yıl, “Hal Doğada” temasıyla kutlanacak devir, koronavirüs salgınıyla uğraş tedbirleri kapsamında ilk defa vakit kaybetmeden çevrimiçi kampanyalarla anılacak.Türkiye, 1993’te yürürlüğe giren sözleşmeye 1996’bile taraf oldu. Sözleşmeye halihazırda 196 ülke ve AB yan olarak bulunuyor. Inikat, özellikle sürdürülebilir kalkınma ve evolüsyon kavramları konusunda odaklanıyor. Efsanevi, nebat, mikroorganizma çeşitliliği ve bunların ekosistemlerinin korunmasına odaklanan antant, insanların azık, asayiş, tahaffuz, reçete, zinde ve akman çevrede güç haklarını birlikte dikkate alarak sürdürülebilirliği henüz serbest perspektiften ele alıyor. Biyolojik Spektrum ve Ekosistem Hizmetleri Konulu Hükümetler Arası Olgun-Politika Platformu’nun (IPBES) güzeşte yıl yayınladığı rapora göre, doğada 1 milyona mail efsanevi ve nebat türü, herif faaliyetleri yüzünden yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. bahis konusu rapora bakarak, yerli türlerin sayı farkı bolluğunun, yeryüzü bir iki yüzde 20 azaldığı belirtiliyor. Amfibi türlerin yüzde 40’ından ilavesi, resif oluşturan mercanların kestirmece yüzde 33’ü ve birlik deniz memelilerinin üçte birinden fazlası dahi tehdit altında. Böceklere ilgili levha çok açık olmasa dahi kâin kanıtlar, böcek türlerinin kararlama yüzdelik 10’unun tehlikede olduğuna belen ediyor. BM Besin Ve Tarım Örgütünün (FAO) “Azık ve Ekincilik İçin Biyoçesitliliğin Küresel Durumu 2019 Raporu”na göre üstelik doğada dirim bilimsel skala kaybı endişe donör boyutlara ulaştı. Yerey biyoçeşitliliğinin ve nebat çeşitliliğinin dünyanın seçme bölgesinde tehlikeyle yüz yüze olduğu vurgulanan rapora göre, şekerli su balıklarının bile üçte biri zılgıt altında. 1998 yılından bu yana, iki yılda bire bir hazırlanan “Zihayat Seyyare Raporu”nun 2018 yılındaki tespitlerine bakarak bile doğa, dirim bilimsel skala açısından eksiksiz dünyada alarm sinyalleri veriyor. Dünya Doğayı Esirgeme Vakfı (WWF) ve Londra Hayvan Bilimi Derneğinin alay malay hazırladığı rapora bakarak, dünyanın 4,5 bilyon almanak tarihinde ilk defa “Büyük İvme” devri yaşanıyor. Bir Anda bereketli âdem nüfusu ve yükselen ekonomik nema ile küsurat enerji, yerey ve akarsu talebi, dünyayı henüz önce eşi tıpkısı görülmemiş aynı değişime tabi tutuyor. .