Hat Bankası’nın ASELSAN, HAVELSAN ve TÜBİTAK BİLGEM ile uyuşma zaptları imzalayarak çalışmalarına yön verdiği Sayısal Türk Lirası Projesi’nde, henüz rahat ve açık katılımlı gelecek etap uçucu testlerine geçildiği duyuruldu. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Maliye Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şafak Ertan Çomaklı, sayısal paraların esas amacının, doğruluk sektörün finansman ihtiyaçlarına düşük maliyetle cevap verebilen, emin kurumlar eliyle geniş bir yatırımcı tabanına farklı mali vesait sunan, canlı kurumsal yapıya sahip aynı mal sektörü kurmak olduğunu söyledi. Bu noktada sayısal paranın, elektronik parayla karıştırılmaması gerektiğini tamlayan Çomaklı, “Elektronik paralar, blok zincir teknolojisi içre vadi almamakta ve bu teknolojinin sunduğu müspet özellikleri sağlayamamaktadır. Fakat dijital nukut, blok zincir teknolojisinin tamam özelliklerini kullanabilmekte ve aynı servet politikası nakil uzlaştırıcı adına kullanılabilmektedir. Bu noktada blok zincir teknolojisi üstüne kuruldukları amacıyla saklı yazı paralara rakip kendisine görülmektedir.” dedi. Çomaklı, burada ilgi edilmesi müstelzim hususun, kalıp bankası paralarının, ortaklık için yetkilendirilmiş blok zincir ağları kullanırken kripto paraların izin gerektirmeyen ağlar kullanması olduğunu bildirdi. Suret bankaları paralarının merkezi aynı yapıda olduğuna dikkati çekici Çomaklı, şöyle konuştu: “Merkezi tıpkısı yapıya bürünmüş olsa da blok zincir tabanını kullandığı amacıyla sayısal paraların Suret Bankası para politikalarının tasarruf gücünü artırabileceği öngörülmektedir. Dolayısıyla Dijital Türk Lirası Projesi bu anlamda toptan piyasalara eş güdümlü olacak şekilde hayata geçirilebilirse hem dünyadaki sair fiktif paralarla rekabeti açısından hem da uluslararası şirketler açısından mehabetli ayrımsız düzlük edinecektir.” Sair benzeri perspektiften bakıldığında tek ülkenin, eksantrik mevki dijital parasının özlük ülkesinde yaygınlaşmasını istemeyeceğini vurgulayan Çomaklı, şunları kaydetti: “bu haysiyetle, Forma Bankası sayısal parası kişiden kişiye gönderim, ifa hizmetleri, alt kurul ücretleri ve atiklik kabil kolaylıklar getirebilmesine karşın elektronik paraların benzeri dal versiyonu olarak kalmaktadır. Saklı Yazı paraların üretim mantığı üzerine benzeri yaklaşım sergilenmedikçe, sayısal paranın üstünlüğü ele alamayacağı öngörülmektedir. Sonuç namına Forma Bankası sayısal parasının etkisinin hangi düzeyde olacağı elan bilinemiyor.” 2022-2024 yıllarını kapsayan Itidalli Vadeli Program’da, Dijital Türk Lirası Projesi kapsamında teknolojik, konuşu ve türel çalışmaların sonuçlarının değerlendirilmesiyle, birinci faz pilot bulgular doğrultusunda henüz vâsi ve açık katılımlı encam kadem uçman testlere bitmeme edileceği ifade edilmişti. Dijital liranın sürecine ilişik takvimi bu icraat belirleyecek. Model Bankası de bu konuda teknolojik araştırı, ihya ve test süreçlerinin, teknoloji paydaşların katılımıyla mail teşrikimesai içre gerçekleştirileceğini belirtmişti. Bu doğrultuda Türkiye Cumhuriyet Minval Bankası; ASELSAN, HAVELSAN ve TÜBİTAK-BİLGEM ile düet antant zaptları imzalamış, Dijital Türk Lirası İşbirliği Platformu oluşturmuştu. Çalışmalar kapsamında, blok zincir teknolojisi, dağıtık yapıların ödeme sistemlerinde kullanımı, usa vurma ödeme sistemleri ile entegrasyon üzere başlıklarda mütenevvi testlerin yapılması planlanıyor.
