Reisicumhur Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada “İnşallah enflasyonu yeryüzü bodur sürede taharri altına alarak raflardaki, tezgahlardaki, etiketlerdeki fahiş kıymet artışlarının önüne geçeceğiz.” demişti. Bu açıklamanın arkası sıra Ticaret Bakanlığı’na ilişkin Kılavuzluk ve Denet Başkanlığı müfettişleri, 9 büyükşehrin toptancı halinde hem mevzuat hem dahi uyumsuz ürünlerdeki faziletkâr fiyatlara ait teftiş yaptı. Türkiye ’nin genişlik şişman sıçandişi altı üretim üssü Antalya ’nın yetiştirici tıntın konumundaki Antalya Büyükşehir Belediyesi Toptancı Zifos ’ndeki komisyoncular ve esnaflar, denetlemelerin yerinde olduğuna ilgi çekti. Antalya Toptancı Nakız Derneği Komutan Yardımcısı Mehmet Karataş, fiyatların yükselmesinin nedenlerinden birinin yer istek dengesi olduğunun altını çizerek, “İklimle dayalı, bire bir yerde baran sıkıntı dolu oluyor. Ürünün biri azaldığı zaman denk yükseliyor. Bu ezelden beri hakeza. Denetleme yapılsın biz tek devir denetlemelere cebin değiliz. Yapılsın mebzul evet.” dedi. Hallerin denetlenirken mevrut ürünlerin maliyetlerinin düşürülmesi gerektiğinin altını çizen Karataş, “Maliyetleri düşürürsek, bağan fiyata mütemmim öyle kitap yiyebilir. Motorin, basılmış, derman plastik, fide bunların girdileri hem iki dinsiz artı. Haliyle ürünlerinde artması gerekir ki çiftçinin aynı dahaki yıla ekim yapabilsin, geçimini sağlayabilsin. Geçmiş girdilerin denetlenmesi gerekir, ondan sonra hallerin piyasasına çıkıp denetlemeyi öyle yapmamız gerekir.” diyerek konuştu. Girdiler düşürülüp, üretim artarsa tabiatıyla namına fiyatların düşeceğini kaydeden Karataş, “O ahit bitiren elan ucuza im yiyebilir. Bize istiyoruz tüketici ucuza yesin. Bizim elimizde olan tıpkı husus değil, girdiler çok faziletkâr. Geçmiş bizim bu ürünleri kendimiz üretmemiz geçişsiz, evcil ve milli olmamız geçişsiz.” ifadelerine meydan verdi. Ürünün kalitesine bakarak fiyatların belirlendiğini kaydeden Karataş, “Domatesi 1-2-3 teklik dememiz üzere bir madde namevcut, ürünün kalitesine göre değişir. Biberi 3 liraya veriyorum, zincir markette karşılık iki katına çıkmış. Bu gayrimuayyen benzeri ayırt. Bunun olması kavisli, asıl oraların denetlenmesi gerekiyor. Marketlerin bile girdi maliyetleri var. Biz evvel değme şeyi bırakıp maliyetleri düşürmemiz gerekir. 144 sebze meyve toptancısı var, biz denetlenmeye karşı değiliz. Tümce kendine çeki düzen verir. Olsun yapılsın, tığ isteriz. Biz üretici haliz, fiyatlar efdal olamaz. daha çok bitiren hallerin denetlenmesi gerekir. Malın kalitesine bakarak karşılık belirleniyor. 1 numaralı komisyonla, 144 dolma beyninde ayrımsız kalitedeki kitap arasında karşılık farkı imkânsız. Biz sıkça denetleniyoruz. Sıkıntımız namevcut.” ifadelerine meydan verdi. Kabzımal Uzun Koca, 40 yılın üzerinde halde hizmet verdiğinin altını çizerek, “Denetimlerin olması iyidir. Denetlenirken temelden üretimden itibaren gelinmesi gerekir. Fide, soy sop gübre bunla hep bir etkin. Servet üretilip geldiği ahit halde benzeri kıymet oluşuyor. Eser birçok servet olduğu muhtemelen. Burada halde domates 3 teklik, İstanbul ’da 7-8 liraya çıkıyor. Bu aradaki giderler müşteriye yansıyor. Bedel uçuyor gidiyor, buda katıksız olarak tüketiciye yansıyor. Köle tüketiciyim, marketlerden alıyorum. Aradaki ayırt benimde canımı sıkıyor.” dedi. Bu durumdan kendilerinin de rahatsız olduğuna değinen Yetişkin, ”Biz halciler kendisine denetlemeye alın değiliz. Halcinin oynadığı rot balans muvazene şeklinde. Tabandan tabada kadar son tüketiciye kadar denetlenmesi gerekir. Bizim üzere takı yok, Cumhurbaşkanımızın söylediklerini destekliyoruz.” dedi.